هیستروسکوپی چیست؟

هیستروسکوپی به منظور تشخیص و درمان مشکلات رحمی استفاده می شود و به بررسی داخل رحم می پردازد. هیستروسکوپ، دستگاه ظریف و باریکی است که از طریق واژن و دهانه رحم در داخل رحم قرار داده می شود. در حین انجام این روند، تصویر رحم شما بر روی صفحه نمایش نشان داده می شود. سایر دستگاه ها به همراه هیستروسکوپ استفاده می شوند تا روند درمان به بهترین شکل انجام شود.

از آن جایی که هیسترسکوپی به بررسی داخل رحم می پردازد، برای تشخیص و درمان اختلالات و مشکلات قسمت های خارجی و یا دیواره رحم مناسب نمی باشد.

اندازه و سایز ها گوناگونی از هیستروسکوپ وجود دارد. گاهی هیستروسکوپی، با استفاده از هیستروسکوپ دایره ای و بدون بیهوشی انجام می شود.

هیستروسکوپ هم چنین در موارد زیر استفاده می شود:

  • بررسی علائم و مشکلات- مانند قاعدگی های شدید، خونریزی غیر طبیعی واژن، خون ریزی بعد از قاعدگی، دردهای لگنی، مشکلات بارداری
  • تشخیص مواردی از قبیل- فیبروم های رحمی و پولیپ (تومورهای غیر سرطانی در رحم)
  • درمان مشکلاتی از قبیل- در آوردن فیبروم و پولیپ
  • رفع چسبندگی هایی که به دلیل عفونت و یا اثرات جراحی در رحم ایجاد می شود.
  • تشخیص علت سقط جنین (به خصوص در مواردی که خانمی بیش از دو سقط داشته)

یکی از مهم ترین دلایل انجام هیستروسکوپی، یافتن علت خونریزی غیر طبیعی واژن است. خون ریزی غیر طبیعی، به معنای خون ریزی شدید، قاعدگی طولانی و یا کمتر از حد طبیعی و نرمال است. خون ریزی بین قاعدگی نیز طبیعی نیست.

آمادگی قبل از هیستروسکوپی

در روزها و هفته های قبل از انجام هیستروسکوپی، بهتر است برخی نکات رعایت شوند، از جمله:

  • انجام تست هایی جهت اطمینان از اینکه آیا می توانید این شیوه را انجام بدهید یا خیر، مانند: آزمایش خون و تست بارداری- این تست ها در حدود یک هفته قبل از هیستروسکوپی توصیه می شوند.
  • استفاده از روش های پیشگیری از بارداری- این روش در صورت بارداری ممنوع می باشد.
  • قطع مصرف سیگار- با کنار گذاشتن سیگار، عوارض این روش یه حداقل می رسد.

عمل هیستروسکوپی چگونه انجام می شود؟

هیستروسکوپی عبارت است از مشاهده فضای داخل رحم با استفاده از آندوسکوپ برای تشخیص یا درمان بیماری. در بسیاری از مواقع تشخیص و درمان در یک زمان انجام می گیرد. در روند هیستروسکوپی لوله باریکی که سر آن لامپی قرار دارد به داخل دهانه رحم فرستاده می شود و با چشم غیر مسلح یا دوربین و صفحه مانیتور قابل مشاهده است.

در روش هیستروسکوپی برخلاف روش های آندوسکوپی قدیمی که روی سطح شکم شکاف ایجاد می شد، بدون هیچ برش روی پوست و با درد خیلی کمتری انجام می شود. مدت زمان نقاهت نیز بسیار کمتر است. همچنین از لحاظ زیبایی می توان گفت که بسیار زیباتر است چون هیچ شکافی و برشی روی پوست ایجاد نمی شود. و بیمار می تواند پس از چند روز تا حدا اکثر یک هفته به فعالیت های روزمره خود ادامه دهد. توصیه می شود که چند روزی بیمار رابطه جنسی نداشته باشد. وجود قطرات کوچک خون بسیار عادی است.

معمولا هیستروسکوپی  بین ۵ تا ۳۰ دقیقه زمان می برد، تشخیص و درمان بیمار نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و بیمار می تواند همان روز مرخص شود.

روند هیستروسکوپی به این صورت می باشد:

  • ابتدا بیمار بر روی تخت دراز می کشد.
  • ابزاری که اسپکولوم نامیده می شود، از طریق واژن در داخل رحم قرار داده می شود.
  • واژن و دهانه رحم با محلول ضد عفونی تمیز می شوند.
  • هیستروسکوپ از رحم عبور می کند، احتمال درد و احساس ناخوشایندی در این مرحله برای بیمار وجود دارد.
  • تصاویر گرفته شده بر روی صفحه نمایش نشان داده می شود، و هرگونه اختلال و مشکل و علت آن بررسی می شود.

بهترین زمان هیستروسکوپی

بهترین زمان، بعد از پایان قاعدگی و خون ریزی و یا نهایتا تا یک هفته بعد است. (بیمار باید کاملا پاک باشد)

جهت پیشگیری از رشد و بزرگ شدن آندومتر، و دید بهتر قسمت های داخلی رحم، بهتر است زنان از روز پنجم قاعدگی شروع به مصرف قرص های پیشگیری کنند.

در زنان پائسه، در هر زمانی امکان هیستروکتومی وجود دارد.

موارد منع استفاده از هیستروسکوپی:

  • زنان باردار
  • زنان مبتلا به سرطان رحم و واژن
  • انسداد و تنگی دهانه رحم

اقدامات قبل و بعد از انجام هیستروسکوپی

قبل از هیستروسکوپی

  • اجتناب از خوردن ونوشیدن هر نوع غذایی از نیمه شب قبل از انجام هیستروسکوپی. تقریبا ۶ تا ۸ ساعت  ناشتایی الزامی است.
  • چنانچه بیماری داروی آسپرین مصرف می کند، از یک هفته قبل ازانجام هیستروسکوپی باید آن را قطع کند.
  • اگربیمار دارو یا قرص فشارخون مصرف می کند، یک ساعت قبل انجام هیستروسکوپی می تواند آن را همراه آب بسیار کم مصرف کند.
  • بیمار باید دستگاه تناسلی را یک روز قبل از انجام هیستروسکوپی اصلاح وتمیزکند.
  • قبل از انجام هیستروسکوپی بیمار باید دوساعت زودتر در بیمارستان حضور داشته باشد ، تا فرم داخل شدن به بیمارستان و آماده سازی کادر پرسنل مجرب بیمارستان برای انتقال بیمار به اتاق هیستروسکوپی صورت گیرد.
  • بیمار نباید هیچ گونه زیوآلاتی قبل از انجام هیستروسکوپی داشته باشد حتی ساعت.

بعد ازهیستروسکوپی

بیمار بلافاصله بعد از هیستروسکوپی و چند ساعت بودن در بیمارستان، به خانه بر می گردد. انجام فعالیت های روزمره و عادی از روز بعد بلامانع است.

  • کادرپرسنلی برای پیشگیری از هرگونه عفونت قبل از انجام هیستروسکوپی به بیمار آنتی بیوتیک های لازم را می دهند.
  • بعد از انجام هیستروسکوپی ، پزشک به بیماربرای چند روزی آنتی بیوتیک ومسکن های ضد درد تجویز می کند.
  • بیمار باید بعد ازانجام هیستروسکوپی برای یک تا دو روز سوپ وغذاهای آبکی مصرف کند.
  • بیمار باید یک روز بعد از انجام هیستروسکوپی قرص آسپرین مصرف کند.
  • مصرف داروها بعد از انجام هیستروسکوپی طبق تجویز پزشک معالج صورت می گیرد.